Mongolia
Urtyn duu czyli „długa pieśń" jest jednym z najważniejszych elementów tradycyjnej kultury mongolskiej. Nazwa pochodzi z techniki śpiewu, która polega na jak najdłuższym przeciąganiu śpiewu na wysokiej tonacji przy odpowiedniej regulacji oddechowej.
Długie pieśni śpiewano podczas ważnych uroczystości, w tym państwowych, pełniły one niezwykle ważną rolę rytualno-ceremonialną. Były specjalne typy pieśni, przeznaczone do rozpoczęcia państwowych uroczystości lub też takie, których śpiewano na zakończenie uroczystości. Podczas śpiewu urtyn duu artystę obowiązuje całościowy strój mongolski, dodatkowym elementem jest gra na morin huurze – tradycyjnym instrumencie smyczkowym.
Teksty pieśni długich, choć na ogół trudne do uchwycenia ze względu na rozciągnięcie ich melodii, zawierały głębokie treści. Do naszych czasów dotrwały, z niewielkimi zmianami, pieśni których śpiewano jeszcze w czasach średniowiecznej Mongolii. Motywy pieśni długich mieściły się w kanonach literatury ustnej, charakterystycznej dla tradycji mongolskiej. Najczęściej były w formie toastów na rzecz pokoju w państwie i we wszechświecie; wychwalano piękno przyrody, piękno kobiet, ukochanych koni, zawierały mądrości ludowe, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Zdaniem niektórych badaczy kultury długie pieśni mongolskie stanowią formę stepowej medytacji ze względu na harmonię związku między pieśnią a krajobrazem mongolskim, porównuje się głębię ludzkiego głosu z głębią przestrzeni.
Manipulacji oddechem, niezwykle istotna podczas śpiewu urtyn duu, jest szczególnie ceniona w technikach modlitewnych lamajskich mnichów. Stąd popularna wśród współczesnych Mongołów pieśń „Ulemjiin czanar", wychwalająca kobiece piękno, uważano nawet za równoznaczne tysiąckrotnemu odmówieniu modlitwy do Zielonej Tary – bogini miłosierdzia i współczucia.
Tradycyjna długa pieśń trwała nawet 20 minut, co oznacza, że artysta niemal bez przerwy przez 20 minut musiał utrzymywać głęboki oddech. W okresie komunistycznym, kiedy nawet utwory tradycyjnej kultury mongolskiej musiały ulec standardom radzieckim, skrócono je do 5 minut, ograniczając tylko do jednej zwrotki.
Obecnie długie pieśni przeżywają w Mongolii renesans, coraz więcej młodych artystów specjalizuje się w tym właśnie kierunku. Organizowane są konkursy wśród wykonawców, powstają utwory z fragmentami długiej pieśni dołączonej do repertuaru muzyki współczesnej, chętnie słuchanej przez młode pokolenie.
W 2009 roku mongolskie długie pieśni zostały zapisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Linki z których korzystałam:
http://www.monheritage.mn/mn/intangible/UnescoIchDetails.aspx?ItemID=13
http://tengermongolgazar.blogspot.com/2011/10/blog-post_9586.html
http://touristinfocenter.mn/cate18_more.aspx?ItemID=11
Opracowała Oyungerel Tangad